به مناسبت سالروز تاسیس نهاد مقدس شورای نگهبان:

شيوه هاي متداول حفاظت از قانون اساسي در كشورهاي مختلف

شوراي نگهبان قانون اساسي ، سازمان و نهادي بدون سابقه در كشورهاي ديگر نيست و نظارت بر قوانين در كشورها، توسط نهادها و تاسيسات حقوقي مختلف ،داراي سابقه است .هم اكنون نيز مشابه اين نهاد در قوانين اساسي كشورها پيش بيني شده و به صور مختلف ، ايفاي وظيفه مي نمايد.
ترس از تهديد قوانين اساسي و يا بي ثباتي در تدوين وقانونگذاري در مجالس كشورها، در نظامهاي سياسي مختلف ، همواره وجود داشته و دارد و انديشمندان و سياستمداران براي جلوگيري از اين فساد سياسي و حقوقي ، اقدام به تاسيس نهادها، ادارات يا مجالسي براي جلوگيري از اين فساد نموده اند.
مطمئناً منازعات گروهها با يكديگر و يا ميل برخي مديران به استبداد رأي، در هر جامعه‌اي محتمل است؛ بنابراين «يافتن سازوكاري براي پاسداري از قانون اساسي» يكي از دغدغه‌هاي اصلي تدوين ‌كنندگان قوانين اساسي است. حاصل اين دغدغه، تاسيس نهادي براي حفظ قانون اساسي است.نمونه هايي از اين موضوع در ادامه ذكر مي گردد:
1- طبق قانون اساسي مصوب 1958فرانسه، نهادي با نام «شوراي قانون اساسي» وظيفه نظارت بر رعايت قانون اساسي را برعهده دارد.
2- در ايالات متحده آمريكا، تركيه، اوكراين، الجزاير و… ديوان عالي كشور، نقش نهاد ناظر و پاسدار قانون اساسي دارد.
3- در پاكستان، “شوراي ايدئولوژي اسلامي” هم حافظ قانون اساسي است ، هم وظيفه تطبيق قوانين عادي با شرع مقدس اسلام را برعهده دارد و در صورت مغايرت يك قانون با شرع مبين اسلام، اين قانون را لغو مي كند.
4- طبق قانون اساسي كشور آلمان ، « دادگاه قانون اساسي » براي بررسي هرگونه ادعاي اشخاص درخصوص مغايرت قانون عادي با قانون اساسي ، تشكيل شده است.اين دادگاه راي نهايي در اين خصوص صادر مي نمايد.
5- جمهوري اسلامي ايران غير از تجربه نظام هاي جمهوري با تجربه ديگري هم مواجه بود. در نهضت مشروطه با همت بلند شيخ‌فضل‌الله نوري و تصويب متمم قانون اساسي، مجلس ملزم شد كليه قوانين و مصوبات خود را به تائيد جمعي از مجتهدان برساند. شيخ فضل‌الله البته با خدعه عوامل وابسته به استعمار به شهادت رسيد و با ظهور دولت وابسته پهلوي عملا پيشنهاد او جامه عمل نپوشيد.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، اعضاي خبرگان قانون اساسي، با توجه به اين تجربه ؛ تاسيس ” شوراي نگهبان ” را به عنوان يك ضرورت براي پاسداري از شرع مقدس اسلام و قانون اساسي مد نظر قرار دادند و در اصول قانون اساسي آمد.