قبل از پاسخ به سوال لازم است که تخلفات ساختمانی را در سه مرحله بیان نماییم:

مرحله ی اول، مرحله ای است که مالک و یا سازنده در نقشه (پلان)تهیه نموده بر خلاف مفاد ضوابط مهندسی و شهرسازی تمام و یا بخشی از طرح خود را ترسیم نموده و به شهرداری ارئه نموده است؛در اینصورت شهرداری مکلف به عدم پذیرش ،نقشه و در نتیجه عدم اجرای آن تا اصلاح میباشد.

مرحله ی دوم؛ مرحله ای است که مالک و یا سازنده عملیات اجرایی را بر اساس نقشه مصوب شروع نموده و در اثناء آن تخلفاتی را صورت میدهد.

مرحله ی سوم؛ مرحله ای است که عملیات عمرانی و ساخت به اتمام رسیده و مالک متقاضی صدور گواهی پایانکار میباشد.

۱_چنانچه عملیات ساختمانی پایان یافته باشد و یا قسمتی از آن احداث شده باشد ،مامورین شهرداری دیگر نمیتوانند به عنوان جلوگیری از تخلف ساختمانی بنا را تخریب نمایند ،اما اختیار دارند که از ادامه عملیات ساختمانی جلوگیری کنند.

۲_ماموران شهرداری برای جلوگیری از عملیات خلاف پروانه نمیتوانند مرتکب جرم گردند ،از اینرو جلوگیری از تخلفات ساختمانی به وسیله ی تخریب بنا و یا حریق آن ،یا ضرب و جرح سازنده بنا ممنوع و جرم میباشد،اما اینکه ماموران شهرداری،اختیار دارند که وسائل و ادوات ساخت و ساز را موقتا ببرند یا نه در قانون چیزی نیامده ولی مستنبط از اصول حقوقی که اجازه در انجام کاری(ممانعت از تخلف ساختمانی) ملازمه با توقیف ادوات تخلف دارد،بنابراین بردن وسایل ساخت و ساز از سوی مامورین شهرداری،وسیله ای برای جلوگیری از انجام عملیات ساختمانی غیر مجاز  ، میباشد،و با توجه به اینکه این افراد قصد سرقت و ربایش آن اموال را نداشته ،بنابراین به نظر میرسد امکان اختیار انجام چنین امری برای ایشان وجود داشته باشد.

۳_مطابق تبصره بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری،تصمیم کمیسیون تبصره یک ماده صد در مورد تعطیل محل کسب و پیشه توسط مامورین شهرداری اجراءمیگردد.

_بر اساس تبصره یک ماده صد قانون شهرداری،در صورتی که تصمیم کمیسیون ماده ۱۰۰ بر قلع تمام و یا قسمتی از بنا باشد،کمیسیون مهلت مناسبی که نباید از دوماه تجاوز نماید که مالک راسا نسبت به تخریب بنای غیر مجاز اقدام نماید.در صورت عدم تمکین مالک بر اجرای رای ،شهرداری مکلف به اجرای رای تخریب مطابق رای کمیسیون خواهد بود‌.

_برابر تبصره یک ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها ،در صورت جلوگیری شهرداری از ادامه عملیات ساختمانی،مکلف است متعاقبا و ظرف یک هفته از تاریخ جلوگیری نسبت طرح شکایت در کمیسیون ماده صد اقدام نماید.

_چنانچه عملیات غیر مجاز ساختمانی به اتمام رسیده باشد یا بر خلاف مفاد پروانه ساخته شده باشدو تخلفات ساختمانی در آن موجود باشد،شهرداری موظف است که شکایت خود را در کمیسیون ماده صد مطرح نماید.