متاسفانه برخی افراد از موهبت مادر شدن محروم هستند. به دلیل یک بیماری مادرزادی یا بیماری‌های دیگر، هیچ وقت نمی‌توانند حس مادر بودن را تجربه کنند. اما امروزه دیگر مشکلی به نام ناباروری وجود ندارد با پیشرفت‌های چشمگیر علمی،کمترخانواده‌ای وجود دارد که به دلیل ناتوانی‌های جنسی از وجود فرزند محروم بماند. اهدای تخمک، اهدای جنین و رحم اجاره‌ای جایگزین‌های مناسبی هستند که با پیشرفت دنیای علم حاصل شده است که به یاری زوج‌هایی آمده که به هر دلیل به طور طبیعی قادر به بچه دار شدن نیستند،
در این رابطه قانونگذار نسبت به مقوله اهدای جنین واکنش نشان داده و در سال 1382، قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور را از تصویب گذرانده است که این امر در کنار تصویب آیین نامه اجرایی قانون مذکور، تا حدودی موجب انضباط اهدای جنین در سایه انتظام قانونی شده است. در این روش با رعایت اصل محرمانگی، زوجین متقاضی با مراجعه به مراکز تخصصی ذی‌صلاح از جنین اهدایی زوجین قانونی بر اساس رعایت ضوابط شرعی و وفق شرایط مندرج در قانون، جهت فرزندآوری بهره می‌جویند

🖍در رابطه با صدور شناسنامه این کودکان مشکلی وجود ندارد؟

دقیقا مشکل ، صدور شناسنامه کودک است؛ چرا که وفق ماده 19 قانون ثبت احوال ماما یا پزشکی که در حین ولادت نوزاد حضور دارد و در زایمان دخالت می‌کند مکلف به صدور گواهی ولادت به نام شخص زایمان کننده است که این خود می‌تواند اقداماتی را جهت دور زدن قانون یا تقلب نسبت به آن موجب شود از جمله این‌که زن حامل با شناسنامه مادر طبیعی، پذیرش بگیرد یا این که درج اطلاعات به غلط و با عناوین مجعول انجام پذیرد. البته تمهیداتی از سوی سازمان ثبت احوال صورت گرفته تا وفق آن با استعلام یا ارائه گواهی بیمارستان مبنی بر وضع حمل از سوی مادر غیر بیولوژیکی، ترتیب درج عنوان پدر و مادر واقعی (مالک تخمک و اسپرم) در شناسنامه داده شود، لیکن به لحاظ عدم شفافیت و وجود بن بست قانونی در این وضعیت، مشکلات فراوانی به وجود آمده است و همچنان این ایراد اساسی باقی است.

🖍صدور گواهی ولادت به نام شخص زایمان‌کننده است یا پدر و مادری که نطفه از آن ها است؟(مادر اصلی چه کسی است؟)

در رابطه با صدور گواهی ولادت سازمان ثبت احوال و ادارات مربوطه رویه‌ای اتخاذ کرده اند که بتوان از طریق استعلام یا ارائه گواهی مثبت قرارداد رحم جایگزین و واقعی بودن پدر و مادر ژنتیکی، نام آن ها در شناسنامه کودک درج شود که البته اعتراضاتی دال بر وجود مشکلات عملی به لحاظ فقدان قانون در این رابطه از سوی متقاضیان و برخی مسئولین، مطرح شده است.

اما در مورد این که مادر اصلی چه کسی است باید گفت بر اساس قانون مدنی (مواد ۱۱۵۸ تا۱۱۶۷) مرد صاحب اسپرم و زن صاحب تخمک و رحم به استثنای رابطه نامشروع زنا، پدر و مادر نسبی فرزند محسوب می‌شوند

در ابطه با این کودکان موضوع نسب چگونه تعیین می‌شود؟

در این خصوص وفق قانون مدنی و نظر مشهور فقهی (از جمله نظر امام خمینی (س)) الحاق نسَبی طفل به پدر و مادر زیستی مسلم است،

🖍اگر مادر میزبان کودک را به پدر و مادر ژنتیکی تحویل ندهد با وی چه برخورد قانونی خواهد شد؟

با توجه به بنای طرفین در قرارداد رحم جایگزین، که جزو ذات این عقد محسوب می‌شود، چنین ادعایی ولو این‌که قرارداد مکتوبی در دسترس نباشد (که البته با توجه به روال فرآیند فرزندآوری از طریق رحم جایگزین در مراکز مجاز، بعید به نظر می‌رسد)، هرگز پذیرفته نیست و در صورت نیاز می‌توان با طرح شکایت، و از طریق ادله مثبته‌ای چون آزمایشات پزشکی و ژنتیکی و اوراق کلینیک های درمان ناباروری که انتقال جنین در آنجا انجام شده است، مادر غیر بیولوژیک را بر اساس حکم دادگاه مجبور به تحویل فرزند به پدر و مادر واقعی کرد.