آیا اهانت در فضای مجازی قابل پیگیری است؟
اظهارنظرهای توهینآمیز در صفحات کاربران از نظر قانونی جرم است
نشر اظهار نظرهای توهینآمیز در صفحات کاربران از نظر قانون جرم محسوب میشود و این موضوع در قانون جرایم رایانهای نیز در نظر گرفته شده و پلیس فتا به عنوان ضابط قضایی موظف به رسیدگی و دنبال کردن اقدامات لازم برای رسیدگی به شکایت کاربران است.
از آنجایی كه محیط سایبر، محیطی مخفی، آزاد و نامحدود است، احتیاج به نظم دارد و در غیر این صورت، هر صفحه از این محیط میتواند به صحنه جرم و آشفتگی تبدیل شود.
از دیدگاه جرمشناختی، توهین در فضای مجازی قابل قیاس با توهین سنتی نیست؛ زیرا در توهین سنتی ممكن است فرد در مقابل عدهای محدود مورد اهانت واقع شود؛ اما آسیب ناشی از توهین رایانهای به مراتب بیشتر از توهین سنتی است.
شاید بتوان در توهین سنتی اعاده حیثیت کرد؛ اما در توهین مدرن كه وسعتی به اندازه كل دنیا دارد، اعاده حیثیت بسیار مشكل و غالباً غیر ممكن است و به همین جهت، نیاز به شدت عمل بیشتری دارد.
مجازات جرم توهین رایانهای
جرم توهین رایانهای صراحتا در هیچ مادهای از قوانین ذكر نشده و بدون مجازات ماندن مرتكبان این جرم نیز بر ارتكاب روزافزون آن خواهد افزود.
به همین دلیل، به نظر میرسد که طبق ماده 16 قانون جرایم رایانهای، باید مرتكبان این جرم را به عنوان یكی از مصادیق هتك حرمت، به حبس از 91 روز تا 2 سال یا جزای نقدی از 5 میلیون ریال تا 40 میلیون ریال یا هر 2 مجازات محكوم كرد.
البته باید در نظر داشت که ماده 608 کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 به توهین ساده و ماده 609 این قانون به توهین مشدد توجه کردهاند.
مجازات توهین ساده بر اساس ماده 608 شلاق تا 74 ضربه یا 50 هزار ریال تا یك میلیون ریال جزای نقدی است. مجازات توهین مشدد هم حبس از 3 تا 6 ماه یا تا 74 ضربه شلاق یا 50 هزار ریال تا یك میلیون ریال جزای نقدی است.
محل وقوع جرم و دادگاه صالح به رسیدگی؟
درجرایم رایانهای، تعیین محل وقوع بزه در اختیار بزهدیده است. بزهدیده در هر مكانی که از توهین رایانهای اطلاع یابد، میتواند به شكایت كیفری اقدام کند.
حسین طالعی بافقی ؛ وکیل پایه یک دادگستری