ایران تحت فشار است و سالی 26 میلیمتر فشرده میشود/ احتمال پیش بینی زلزله در آینده

زلزله 8 ریشتری در ژاپن، هیچ آسیبی به این کشور وارد نمی کند، زلزله 2011 ژاپن باعث تخریب نشد بلکه این سونامی بود که این تخریب ها را برای ژاپنی ها به ارمغان آورد.
وی که دارنده دکترای تکتونیک است، اظهار داشت: اگر سازه ها مقاوم باشند زلزله 8 ریشتری هم نمی تواند باعث ایجاد خسارت شود ولی متاسفانه در کشورهای جهان سوم، زلزله هایی با بزرگی 5 ریشتر هم باعث ایجاد خسارت و خرابی سازه ها می شود.
این زمین شناس یادآور شد: زلزله، از زمانی که پوسته زمین شکل گرفت تاکنون وجود داشته و دائم زمین را می لرزاند.
وی پوسته ایران را یک تکه از پوسته قاره آسیا دانست و گفت: از زمانی که برخورد پوسته عربستان با پوسته ایران مرکزی در دوران سنوزوئیک رخ داد، شکستگی های فراوانی در پوسته ایران ایجاد شد و به نظر جکسون استاد دانشگاه آکسفورد که تحقیقات زیادی روی تکتونیک ایران کرد، بیشتر گسل های ایران جوان دانسته البته جوان از نظر زمین شناسی که در زمان سنوزوئیک شکل گرفته اند.
وی در پاسخ به این پرسش که ‘چرا زمین می لرزد’ تصریح کرد: با توجه به نظریه تکتونیک، صفحه ای وسط اقیانوس ها باز می شود و به پوسته قاره ها فشار وارد می آورد و در بعضی قسمت های زمین مثل پوسته ایران، دو پوسته عربستان و ایران با هم برخورد می کنند و به پوسته ایران فشار وارد شده و موجب زلزله می شود.
به گفته این زمین شناس، پوسته ایران بین دو پلیت در حال فشرده شدن است پلیت عربی و پلیت توران، ضمن اینکه علت فشار آوردن پلیت عربستان به ایران باز شدن دریای سرخ هست که اگر باز شدن دریای سرخ ادامه پیدا کند در چند میلیون سال آینده تبدیل به اقیانوس سرخ می شود و ایران سالی حدود 26 میلیمتر فشرده می شود.
دکتر کارگران در زمینه عمق زلزله در زمین هم گفت: عمق زلزله از سطح زمین تا حدود 700 کیلومتر ادامه دارد، زلزله هایی با عمق زیاد در حاشیه صفحات فرورانش ایجاد می شود.
وی، زلزله را بطور دقیق قابل پیش بینی ندانست، اما افزود: تحقیقات زیادی تاکنون صورت گرفته که زلزله را پیش بینی کنند ولی تاکنون هیچ روشی که بتواند بگوید با این روش 100 درصد زلزله را پیش بینی می کنیم کشف نشده هرچند روش های مختلفی برای پیش بینی زلزله تاکنون ارائه شده است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه یزد یادآور شد: حتما این امکان وجود دارد که یک روز بشر بتواند زلزله را پیش بینی کند، در کشورهای پیشرفته برای جلوگیری از رخداد زلزله های بزرگ، گسل های فعالشان را زودتر از موعد با روش های مختلف فعال می کنند تا انرژی را که جمع شده تخلیه کنند و از تجمع زیاد انرژی و رخداد زلزله های بزرگ جلوگیری به عمل آید.
دکتر کارگران در مورد استان یزد و موقعیت جغرافیایی و خاک آن هم گفت: اگر ما این خطه را با عنوان بلوک یزد بررسی کنیم در شرق این بلوک، دو گسل فعال بهاباد و کوهبنان را داریم که از گسل های فعال ایران مرکزی هستند، همچنین گسل انار را داریم که شواهد زمین شناسی از حرکت این گسل در رسوبات سنوزوئیک خبر می دهد.
به گفته وی گسل دهشیر در غرب یزد قرار گرفته است که خزش دارد و در تصاویر ماهواره ای حرکت آبراهه ها توسط این گسل امتداد لغز مشهود هست البته این خزش گسل کمک می کند انرژی در گسل تجمع پیدا نکند و آرام آرام تخلیه شود.
وی اضافه کرد: تحقیقاتی که جکسون روی این گسل انجام داده احتمال رخداد زلزله را برای این گسل بیان کرده است چون رخداد زلزله بر روی گسل ها دوره بازگشت دارد و در روی این گسل در چند قرن پیش زلزله بزرگی رخ داده است.
وی احتمال وقوع زلزله های بزرگ به دنبال زلزله های کوچک و مداوم در مناطق شرقی استان را رد نکرد و افزود: گسل کوهبنان و بهاباد از گسل های فعال منطقه هستند که در منطقه شرق بلوک یزد قرار دارند و هرساله گسل کوهبنان زلزله بزرگی را در استان کرمان ایجاد می کند که در دو شهرستان بافق و بهاباد نیز احساس می شود.
دکتر کارگران در مورد تاثیر نوع خاک و زمین در ایجاد زلزله و به دنبال آن افزایش یا کاهش خسارت ها نیز اظهار کرد: نوع خاک در ایجاد زلزله تاثیری ندارد بلکه تکتونیک و حرکت گسل ها باعث ایجاد زلزله می شوند ولی نوع خاک در افزایش یا کاهش خسارت نقش دارد، بعنوان مثال سازه هایی که روی خاک های سست بنا می شود سریع تر و راحت تر تخریب می شوند و سازه هایی که روی مناطق سنگی یا رسوبات سخت بنا می شوند مقاوم تر هستند و در برابر زلزله دیرتر تخریب می شوند.
وی گفت: ولی سازه ها اگر با اصول مهندسی ساخته شوند و در برابر زلزله مقاوم سازی شوند با زلزله های خیلی بزرگ هم تخریب نمی شوند/ایرنا

✍️دکتر فریبا کارگران بافقی

کانال اقتصاد مقاومتی استان