دغدغه‌ای به نام #انواع_ورزش

تعریف و شناخت انواع ورزش، یکی از مهم‌ترین مسائلی است که یک پژوهشگر یا مجری حوزه ورزش باید با آن آشنا باشد. ورزش تقسیم‌بندی‌های مختلفی از جنبه‌های گوناگون دارد. به‌عنوان‌مثال ورزش انفرادی در مقابل ورزش گروهی که حاصل تقسیم‌بندی از نظر تعداد افراد موردنیاز برای انجام آن ورزش است. در یکی از مهم‌ترین تقسیم‌بندی‌ها، مول (Mull) ورزش را به 4 نوع تقسیم کرده است. ورزش پرورشی (یا ورزش تربیتی)، ورزش همگانی (یا ورزش فراغتی)، ورزش قهرمانی و ورزش حرفه‌ای. در حقیقت آقای مول مبنای تقسیم‌بندی خود را هدف از انجام ورزش گذاشته است، نه رشته ورزشی انجام‌شده. به طور مثال از دیدگاه مول، رشته ورزشی فوتبال هم می‌تواند پرورشی باشد و هم همگانی و هم قهرمانی و هم حرفه‌ای که پس از پایان این مبحث در موردش توضیح داده خواهد شد.
درحالی‌که دهه‌ها از این تقسیم‌بندی می‌گذرد با این حال هنوز بسیاری از پژوهشگران و مجریان حوزه ورزش هنوز به درستی با این تعاریف آشنا نیستند. در این نوشته و نوشته‌های آتی تعاریف این 4 نوع ورزش را بررسی خواهم کرد.
1- ورزش پرورشی یا ورزش تربیتی (Educational Sport)
اگر به سامانه ملی تعاریف و مفاهیم آماری نگاهی بکنیم. تعریف ورزش پرورشی به این صورت آمده است: «برنامه ورزشی است که در واحدهای آموزش رسمی شامل مدارس، دانشگاه‌ها و سایر موسسات آموزش عالی کشور انجام می‌شود». متأسفانه در این تعریف ورزش پرورشی را بر اساس محل انجام یا ارائه ورزش و یا واحد درسی بودن ورزش تعریف کرده‌اند!! متأسفانه این نگاه غلط در ارتباط با تعریف ورزش پرورشی، در اکثر اسناد ورزشی کشور مشاهده می‌شود. درحالی‌که اساس و پایه‌ی تعریف ورزش پرورشی دو لغت ِ «عادت‌های مثبت» (Positive Habits) و «ارزش‌ها» (Values) است. در حقیقت این نوع از ورزش به دنبال تربیت و پرورش افراد از طریق فعالیت بدنی است. نکته مهم در تعریف این نوع از ورزش که باعث انحراف ذهنی عزیزان شده است این است که چون در دنیا ایجاد عادت‌های درست و اشاعه ارزش‌ها معمولاً برای افراد کم سن اتفاق می‌افتد، دوستان فکر کرده‌اند که ورزش پرورشی هم، هر نوع ورزش برای کودکان است! درحالی‌که اگر شما بخواهید برای ورزشکار تیم ملی بزرگسالتان ارزش یا عادتی را از طریق ورزش آموزش دهید (مثلاً احترام به قوانین)، در حقیقت ورزش پرورشی را انجام داده‌اید. و یا اگر شما برای یک گروه از کودکان دریبل بسکتبال آموزش می‌دهید، ورزش پرورشی انجام نداده‌اید. بنابراین با توجه به متون خارجی و منابع موجود ورزش پرورشی را می‌توان به این صورت تعریف کرد:
ورزش پرورشی به معنی ایجاد عادت‌های مثبت و اشاعه‌ی ارزش‌ها در افراد از طریق فعالیت بدنی است.
پی نوشت: مطالب ارائه شده تنها عقیده شخصی بنده بوده و بدیهی است، باب بحث و تبادل نظر برای رسیدن به دیدگاهی بهبود یافته باز است.

گردآوری و تدوین : مهدی منصوریان؛ کارشناس ارشد مدیریت ورزشی